Bilişim Sistemleri Uzmanı M. Suat IŞIKLI 6G hakkında bilgi verdi

Bugüne kadarki en gelişmiş kablosuz altyapı 5G idi. Bir sonraki adım olan 6G ağının ise kesin standartlarını tahmin etmek pek kolay değil. Peki, 6G teknolojisi tam olarak nedir?

Ardahanlı bilişim sistemleri uzmanı Mehmet Suat IŞIKLI teknolojiyi yakından takip edip sürekli kamuoyunu bilgilendirmesi ile tanınan bölgenin iş insanlarından birisi. 2023 ve sonrasında gelecek en önemli teknolojilerden birisi olan 6g hakkında bilgi verdi. 6g Nedir? 6G'nin 5G'ye Göre Avantajları Nelerdir? 6G Ne Zaman Gelecek? 6G Nasıl Olacak? 6G’ye İhtiyacımız Var Mı? 6G Üzerindeki Çalışmalar Neler?

6G Nedir?

6G, 5G teknolojisinden sonra gelen, 5G ağlarından daha yüksek frekansları kullanarak ve önemli ölçüde yüksek kapasite ve çok daha düşük gecikme süresi sağlayabilen ağ teknolojisidir.

6G’nin hedeflerinden biri, bir milisaniye iş hacminden 1.000 kat daha hızlı olan bir mikro saniyelik gecikmeli iletişimi desteklemektir. 6G ile birlikte teknoloji alanında çok büyük gelişmeler bekleniyor. Yapay zeka ile birlikte çalışan 6G'nin hesaplama altyapısı, bilgi işlemenin gerçekleşmesi için en iyi konumu kendi başına belirleyebilir;  veri depolama, işleme ve paylaşma gibi özellikleri barındırabilir.

6G'nin 5G'ye Göre Avantajları Nelerdir?

6G'nin saniyede 1 terabayt (Tbps) hızı desteklemesi bekleniyor. Bu kapasite ve gecikme seviyesi eşi görülmemiş düzeyde olacak ve kablosuz iletişim, algılama ve görüntüleme alanlarında giderek daha yeni ve yenilikçi uygulamaları destekleyen yeteneklerin kapsamını genişletmekle birlikte, 5G uygulamalarının performansını genişletecektir. 6G'nin daha yüksek frekansları, önemli ölçüde daha iyi verim sağlamanın yanı sıra çok daha hızlı örnekleme hızı da sağlar. SUB-MM Wawe (bir milimetreden küçük dalga boyları) ve göreceli elektromanyetik soğurma oranlarını belirlemek için frekans seçiciliğinin kullanımının, kablosuz algılama teknolojisinde potansiyel olarak önemli ilerlemelere yol açması da bekleniyor.

Ek olarak, Çoklu Erişimli Uç Bilişim (MEC - Multi Access Edge Computing) 5G ağlarına eklenmesi dikkate alınması gereken bir gelişme olsa da MEC tüm 6G ağlarına yerleştirilecektir. Böylece 6G teknolojisi faaliyete geçtikçe yapay zeka (AI) yeteneklerine gelişmiş erişim dahil olmak üzere birçok potansiyel avantaj sağlayacaktır.

6G Ne Zaman Gelecek?

Kabaca 6G'nin 2030'da ticari olarak piyasaya sürülmesi bekleniyor. 6G, giderek artan radyo erişim ağına (RAN) ve kapasiteyi artırmak ile gecikme süresini düşürmek için terahertz (THz) spektrumundan yararlanma arzusuyla geliştiriliyor. 6G'yi tanımlamak için bazı erken tartışmalar yapılırken, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin 2023'den sonra hızlanması bekleniyor.

6G Nasıl Olacak?

6G kablosuz çözümlerinin, emilimi ölçmek ve frekansları buna göre ayarlamak için seçici olarak farklı frekansları kullanması mümkündür bunun sebebi ise, atomların ve moleküllerin karakteristik frekanslarda elektromanyetik radyasyon yaymasıdır. Aynı zamanda emisyon ve absorpsiyon frekansları herhangi bir madde için aynıdır. 6G, kamu güvenliği ve kritik varlık korumasında birçok hükümet ve endüstri çözümü için aşağıdakiler gibi büyük etkiler yaratacaktır;

• Tehdit algılama
• Sağlık izleme
• Özellik ve yüz tanıma
• Karar verme
• Hava kalitesi ölçümleri
• Gaz ve toksit algılama

6G’ye İhtiyacımız Var Mı?

Altıncı nesil hücresel kablosuz iletişim, derin öğrenme ve büyük veri analitiği de dahil olmak üzere bir dizi teknolojiyi, her zamankinden daha fazla verimle entegre edecek. 5G'nin piyasada yaygınlaşması, bu birleşmelerin çoğunun yolunu açacaktır.

Ultra güvenilir, düşük gecikmeli iletişim çözümleri için genel olarak verimlidir. Uç bilgi işlem dağıtma ihtiyacı, nesnelerin internetinde (IoT) makineden makineye iletişimi desteklediği gibi 6G için de önemli bir faktördür. Ayrıca, gelecekteki 6G çözümleri ile yüksek performanslı bilgi işlem (HPC) arasında güçlü bir ilişki tespit edilmiştir. IoT cihaz verilerinin bir kısmı uç bilgi işlem kaynakları tarafından işlenirken, çoğunun daha merkezi HPC kaynakları tarafından işlenmesi gerekecektir.

6G Üzerindeki Çalışmalar Neler?

6G yarışı, 6G’nin geliştirilmesine bağlılığını belirten büyük birçok endüstri firmasının dikkatini çekiyor. Bu durum, 5G'ye ulaşma yarışını hangi ülkelerin 6G teknoloji pazarına ve bununla ilgili uygulamalarına, hizmetlerine ve çözümlerine hakim olabileceğini görmek için göründüğünden çok daha önemlidir.

• Finlandiya'daki Oulu Üniversitesi, 6Genesis olarak adlandırılan bir 6G araştırma girişimine kendini adamıştır. Proje önümüzdeki sekiz yıl boyunca yürütülecek ve 2037 için bir vizyon geliştirecek.
• Güney Kore'nin Elektronik ve Telekomünikasyon Araştırma Enstitüsü, 6G için Terahertz bandı üzerinde araştırma yürütüyor ve bunu 4G LTE ağlarından 100 kat, 5G ağlarından 5 kat daha hızlı hale getirmeyi öngörüyor.
• Çin'deki Sanayi ve Bilgi Teknolojisi Bakanlığı (MIIT), araştırma ve geliştirme sürecine doğrudan yatırım yapmakta ve bunu yakından gözlemlemektedir.
• Amerika Birleşik Devletleri, 95 GHz’den 3 THz'ye kadar olan frekanslar için Federal İletişim Komisyonu'ndan (FCC) onay bekleyen 6G frekansını Ar-Ge amaçlı olarak açmayı planlıyor.

Huawei, Nokia ve Samsung gibi büyük altyapı firmaları da çalışmalarında 6G için Ar-Ge yaptıklarının sinyallerini veriyorlar.

6G’nin Geleceği

Yaklaşık on yıl önce, “4G'nin Ötesinde” (B4G) ifadesi, şu anda LTE standardı aracılığıyla 4G için evrimin bir parçası olarak, öngörülenin ötesine geçme ihtiyacını ifade etmek için icat edildi. G'nin neleri içerebileceği net olmadığından ve o sırada sadece ön standart Ar-Ge seviyesi prototipleri çalıştığı için, B4G terimi, 4G'nin ötesinde neyin mümkün ve potansiyel olarak yararlı olabileceğine atıfta bulunarak bir süre sürdü. Biraz ironik bir şekilde, LTE standardı hala kendini geliştiriyor ve 5G'de bazı yönlerinin kullanılması bekleniyor.

B4G ile aynı şekilde, Beyond 5G (B5G), beşinci nesil yetenekleri ve 5G uygulamalarını kıyaslandığında soluk hale getirecek 6G teknolojilerine giden bir yol olarak görülebilir. 5G'nin 6G çözümlerinin temelini oluşturmasının yollarından biri, kurumsal ve endüstriyel müşteriler için gelişmiş LTE, 5G ve uç bilişimi içeren birçok özel kablosuz uygulamalardır. Yeni nesil 6G ağları, fotovoltaik (PV) güneş enerjisinin akıllı şebekede birlikte üretime yol açması gibi, çoğu kendi kendine sağlayıcı olan bir iletişim sağlayıcıları ağıyla bunu bir adım öteye taşıyacaktır.

6G radyo ağları, bilgi biriktirmek için gerekli iletişim ve veri toplama araçlarını sağlayacak ancak 6G teknoloji pazarı için veri analitiği, yapay zeka, HPC ve kuantum hesaplama aracılığıyla yeni nesil hesaplama yeteneklerini içeren bir sistem yaklaşımı gerekli olacaktır.

RAN'daki köklü değişikliklere ek olarak, çekirdek iletişim ağı yapısı da birçok yeni teknoloji gibi 6G ile birleştikçe dönüşecek. En önemlisi, AI, 6G ile sahneye çıkacak. Hem HPC hem de AI unsurlarını kapsayan ortak bir bilgi işlem çekirdeği olarak ortaya çıkan "nano-çekirdek" potansiyeli ile ilgili bazı tartışmalar var olmasına rağmen; bu potansiyel vizyonun gerçekleştirildiğini varsayarsak, nano çekirdeğin fiziksel bir ağ öğesi olması gerekmez. Bunun yerine birçok ağ ve sistem tarafından paylaşılan hesaplama kaynakları ağından oluşan mantıksal bir koleksiyon olması gerekir.

 6G tarafından 5G ağlarına kıyasla önemli ölçüde daha fazla veri oluşturulmuş ve hesaplamanın uç ve çekirdek platformlar arasındaki koordinasyonu içerecek şekilde evrimi ile veri merkezi evrimine duyulan ihtiyaç büyük önem kazanmıştır. Algılama, görüntüleme ve konum belirleme alanlarındaki yeni nesil 6G yetenekleri, ağ sahipleri, servis sağlayıcılar ve veri sahipleri adına yönetilmesi gereken büyük miktarda veri üretecektir.(Kaynak: www.karel.com.tr)