1 Mayıs işçi Bayramı

İşçi Bayramı, her yıl 1 Mayıs günü dünyada ve Türkiye'de kutlanıyor. Dünyada yaklaşık 130, Türkiye’de yaklaşık 110 yıldır kutlanıyor

Dünyada 1890’lı yıllara uzanan İşçi Bayramı, tarihi kaynaklara göre, Osmanlı Devleti’nde ilk kez 1911'de kutlandı. Selanik’teki tütün, pamuk ve liman işçileri Türk tarihinde ilk kutlayanlar arasına girdi. İstanbul’da ise ilk kez 1912 yılında kutlandığı bilgisi kaynaklarda yer aldı. Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşları’nın ardından 1 Mayıs uzun bir aradan sonra ilk kez 1921'de kutlandı. Türkiye Sosyalist Fırkasının (TSF) çağrısı üzerine İstanbul işçileri mayısın birinci pazar günü tatil yaptı. 

1 Mayıs 1923’te de ilk kez “resmi” olarak işçi bayramı kutlamaları yapıldı. Ancak, 1924 yılında “kitlesel” 1 Mayıs kutlamaları 1935 yılına kadar yasaklandı.

Cumhuriyet'in ilanından sonra 27 Mayıs 1935 tarihli "Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun" ile 1 Mayıs "Bahar Bayramı" olarak kabul edildi.

Ve “Kanlı 1 Mayıs” olarak geçen 1977’deki kutlamalar, daha sonraki yıllar için Yaklaşık 500 bin kişinin katılımıyla o zamana kadarki en geniş katılımlı 1 Mayıs toplantısı düzenlendi.

Şimdiki The Marmara otelinin yerinde olan Intercontinental oteli ve Sular İdaresi binasından işçilerin üzerine ateş açıldı. Çıkan arbede sonrası Kazancı Yokuşu’na doğru kaçmaya çalışanların birçoğu ezilerek hayatını kaybetti. Daha sonraki yıllarda bu ölümlü kutlamalar için Taksim Meydanı 1 Mayıs’ın simgesi haline geldi. Halen tam olarak aydınlatılamayan saldırı faili meçhul olarak kaldı o olay için çok şey yazılıp çizildi ama hep muallakta kaldı

1978 yılında kutlamalar ve anma törenlerinin yapıldığı 1 Mayıs’ta, ertesi yıl 1979 yılında sokağa çıkma yasağı uygulanmasına rağmen, binlerce kişi her engellemelere karşı kutlama yaptı. 1980 yılında sıkıyönetim nedeniyle kutlamalar yapılamazken, 12 Eylül 1980 darbesinin ardından 1981 yılında Milli Güvenlik Konseyi 1 Mayıs İşçi Bayramı’nı resmi tatiller arasından çıkarıldı.

1 Mayıs, 30 yıla yakın aradan sonra Nisan 2009'da "Emek ve Dayanışma Günü" olarak resmi tatil ilan edildi. Çünkü insanlar ın kutladığı 1 Mayıs hafızlarda hep geçmişteki kanlı olayları hatırlatıyordu: Bu 30 yıllık süreçte “illegal” olarak kutlanmaya çalışılan 1 Mayıs’ta her zaman olaylar çıktı insanlar yaralandı işyerlerinin çamları kırıldı. Bazı provokatörlerPKK bayrakları bile açarak polisleri tahrik etti. Ve yeniden kutlama yasakları getirildi.

2010 yılında uzun bir aradan sonra kutlamalar yeniden yapıldı bu defa polis kontrolünde sıkı aramalar sonucu en geniş kapsamlı kutlamalar gerçekleştirildi. Resmi rakamlara göre 140 bin, gayri resmi rakamlara göre 500 bin kişinin katıldığı kutlamalar Taksim Meydanı’nda olaysız bir şekilde gerçekleşti.

Sonraki yıllarda ise polisin aldığı geniş güvenlik önlemleri nedeniyle kutlamalar olaysız geçerken, Valiliğin izin verdiği alanlarda 1 Mayıs kutlamaları sessiz sedasız gerçekleşti. Âmâ 1 mayıs artık eskisi gibi coşkulu ve bayram havasında geçmedi üstelik katılım eskiye nazaran çok azdı. Bu yıl bayram nasıl geçer bilmiyoruz ama dilerim güzel bir bahar bayramı tadında olaysız ve coşkulu geçer. Tüm işçilerin bayramı kutlu olsun.