Akaryakıta damla damla zam

ÖTV sistemi seçimden sonra işlemeye başladı. 16 Ağustos 2018’e kadar rakamlar onlarca kez değişmesine rağmen vatandaşa yansımadı.  Ancak TÜİK istatistikleri, farkın eylülde araç sahiplerinin cebinden çıktığını gösterdi. Buna göre 6.59’dan satılan benzin eylülde 6.94’e fırladı. Motorin ise 6.03’ten 6.35’e yükseldi.  İstasyonların geçmiş dönem fiyat tabloları da TÜİK’i teyit etti. Örneğin 16 Ağustos’ta 6.86’dan verilen benzin dün 6.94’ten satıldı. 

Akaryakıt fiyatlarına birbiri ardına gelen zamlardan sonra mobil eşel sistemine geçilerek ÖTV’den feragat edildi. Sadece ağustos ayında bir kerelik depolara yansıyan fiyat farkı, benzinin litre fiyatını 6.80’e, motorinin ise 6.20 liraya çıkarttı. TÜİK verileri eylülde benzinin 6.94, motorinin de 6.35 olduğunu söylüyor. İstasyonların geçmiş fiyat tabloları da 16 Ağustos’tan sonra motorine 11, benzine 9 kuruş zam yapıldığını ortaya koyuyor.

Akaryakıt fiyatlarına en büyük etkiyi, ham petrol fiyatları ve kur yapıyor. Hal böyle olunca seçimlerden önce oldukça dalgalı seyreden kur ve artan petrol fiyatları depolara zamları peş peşe getiriyordu. Akaryakıt zamlarını seçimlerden önce durduran hükümet, Mayıs 2018 ortalarında eşel mobil ÖTV sistemine geçiş yaptı. Yeni sistemle birlikte vergilerin aşağı doğru inmesinde sınır yok fakat, yukarı doğru çıkarsa mevcut vergi tutarı hiçbir şekilde aşılmayacaktı. 16 Ağustos 2018’e kadar pompa fiyatlarında defalarca değişim oldu ama hiçbiri depolara yansımadı. Artan kur baskısı ve petrole daha fazla dayanamayan sistem, aynı tarihte bir kereye mahsus pompaya geldi. O dönemde motorin 54, benzinin litre fiyatı ise 59 kuruş arttı. Yeni fiyatlara göre İstanbul’da benzinin litresi 6.80, motorin ise 6.20 liraya çıktı.

FARK YANSISAYDI 7 LİRALARI KONUŞACAKTIK

Bu tarihten sonra akaryakıt fiyatlarına iki zam iki de indirim yapıldı. En son ÖTV’den karşılanan fiyat farkı ise benzinde 17, motorinde de 16 kuruş oldu. Bu fiyat farkı ÖTV’den karşılanmamış olsaydı, motorin fiyatı 7.42’den, benzin ise 7.07’den depolara girecekti. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre, enflasyon oranlarının açıklandığı fiyat listesinde benzin eylül ayında 6.59 liradan, 6.94’e çıkmış gözüküyor. Motorin fiyatı ise 6.03’ten, 6.35 liraya kadar ulaşmış. Yani TÜİK verilerine göre, eylül ayında pompa fiyatı olarak benzine yüzde 5.16, mazota yüzde 5.38 zam yapılmış. İki farklı akaryakıt satış şirketinin geçmiş kayıtlı fiyatlarına baktığımızda ise tablo hemen hemen aynı.

KURUŞ KURUŞ ZAM YAPILMIŞ

16 Ağustos’ta yapılan ÖTV zammının ardından, fiyat farkı kuruş kuruş devam etmiş. İki şirketin geçmiş dönem fiyat etiketlerine baktığımızda, İstanbul Bakırköy’de (Fiyat farkını çıkartmak için aynı il ve ilçe seçildi) benzinin litre fiyatı 16 Ağustos’ta 6.86 liradan satılırken, dün 6.94 seviyeleri görülmüş. Motorinde ise 6.23’lük fiyat etiketi 6.32 liraya kadar çıkmış. Yani fark ilk baktığımız istasyonda 16 Ağustos sonrasında benzine 9, motorinde de 11 kuruşluk fiyat artışı gerçekleşmiş. Diğer bir istasyonun yine aynı bölgedeki akaryakıt fiyatlarını incelediğimizde bu fark benzinde 7 kuruş, motorinde de yine 11 kuruş olarak kayıtlara geçmiş. ÖTV için yapılan son zamdan sonra bu şirkette de 6.83 lira satılan benzinin litre fiyatı 6.90’a motorin ise 6.23’ten 6.34 TL’ye kadar yükseliş kaydetti.

ÖTV FERAGATI 4 MİLYARA YAKLAŞTI

Mayıs ayından bu yana uygulanan akaryakıtta fiyatı koruma sistemiyle ilgili motorine 7 Eylül 2018’e kadar 99, benzine 89, otogazda ise 78 kuruşluk bir fiyat artışı ihtiyacı pompaya yansıtılmadı. Halkın uluslararası piyasalardaki ham petrol fiyat artışları ve kurdaki oynaklıktan etkilenmesinin söz konusu sistem sayesinde önlendiğini vurgulayan Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) Başkanı Fesih Aktaş “(Akaryakıtta fiyat artışının pompaya yansıtılmaması) Devletin fedakarlıkta bulunduğu ÖTV miktarı yaklaşık 3.5 milyarı aştı. Bu miktar devletin gücünü temsil eden rakamdır” ifadelerini kullandı. Bu rakamın bugün ise yaklaşık 4 milyara ulaştığı tahmin ediliyor.

KARAR